Mề đay cấp là gì?
Mề đay (mày đay) là bệnh da liễu phổ biến nhất và mỗi người sẽ gặp phải bệnh lý này ít nhất một lần trong đời. Dựa vào thời gian tiến triển, mề đay được chia thành 2 loại là mề đay cấp (tiến triển dưới 6 tuần) và mề đay mãn tính (kéo dài hơn 6 tuần). Trong đó, hơn 90% trường hợp là mề đay cấp tính.
Mề đay cấp có đặc điểm là bùng phát đột ngột, rầm rộ nhưng thường tự biến mất chỉ trong vài phút đến vài giờ. Nguyên nhân gây bệnh đa dạng nhưng chủ yếu do dị ứng thức ăn, thời tiết, tiếp xúc với mủ thực vật, nọc độc côn trùng,…
So với mề đay mãn tính, mề đay cấp dễ xác định được nguyên nhân và điều trị cũng đơn giản hơn. Tuy nhiên, mề đay cấp có thể phát triển thành sốc phản vệ – phản ứng dị ứng nặng đe dọa trực tiếp đến tính mạng. Trong khi đó, mề đay mãn tính hiếm khi gây ra tình trạng này.
Mày đay là bệnh ngoài da có cơ chế phức tạp với vai trò chính của histamine (chất trung gian trong phản ứng dị ứng). Dù vậy, bệnh lý này có tính chất lành tính và hầu như không ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể.
Nhận biết nổi mề đay cấp tính
Như đã đề cập, mề đay cấp tính có đặc điểm là xuất hiện đột ngột và lan tỏa nhanh. Tổn thương da do mề đay thường gây ngứa dữ dội và đôi khi có cảm giác nóng rát. Tuy nhiên, phần lớn các triệu chứng đều tự biến mất mà không để lại dấu vết sau một thời gian ngắn.
Nổi mề đay cấp có đặc điểm là khởi phát đột ngột, rầm rộ gây ngứa ngáy dữ dội và đôi khi có kèm nóng rát
Các dấu hiệu nhận biết bệnh mề đay cấp tính:
- Da xuất hiện các sẩn phù hoặc mảng nổi cộm so với vùng da lành, giới hạn đều và rõ, bờ tròn.
- Hình dáng mảng, sẩn đa dạng, kích thước dao động từ vài mm cho đến vài chục cm. Thậm chí có những mảng mề đay lớn đến 20cm.
- Các sẩn, mảng do mày đay thường có màu hồng, ở chính giữa màu trắng đục, khi ấn vào có cảm giác cứng chắc và các sẩn có xu hướng chuyển từ màu hồng sau màu trắng.
- Mề đay cấp thường xảy ra ở các vùng da phía trên cơ thể, trong đó tập trung nhiều ở vùng mặt. Đối với những vùng da chùng (môi, mi mắt,…), da sẽ có hiện tượng phù dưới da và xuất hiện các mảng nông có màu hồng.
- Mề đay cấp tính có thể xuất hiện khu trú trong phạm vi nhỏ hoặc nổi khắp người.
- Trong giai đoạn đầu, các sẩn, mảng nổi một cách đột ngột khiến da có cảm giác nóng rát thoáng qua. Sau đó, các sẩn và mảng sẽ gây ngứa âm ỉ đến dữ dội. Mức độ ngứa tăng lên khi dùng tay gãi, cào và có ma sát với quần áo.
Đa phần những trường hợp nổi mề đay cấp không cần phải điều trị vì triệu chứng sẽ chỉ tồn tại trong vài phút đến vài giờ. Sau đó, tự biến mất mà không để lại bất cứ dấu vết nào. Tuy nhiên, mề đay cấp có thể cảnh báo sốc phản vệ – phản ứng dị ứng nghiêm trọng đe dọa đến sức khỏe.
Các dấu hiệu nhận biết sốc phản vệ:
- Nổi mề đay đột ngột và có xu hướng lan tỏa nhanh
- Sổ mũi, ngứa mũi
- Buồn nôn, nôn mửa
- Đau quặn bụng, tiêu chảy
- Khó thở, thở khò khè
- Giảm huyết áp (choáng váng, hoa mắt, chóng mặt)
- Sưng mi mắt, cổ họng, sưng môi
- Đánh trống ngực
Sốc phản vệ có tiến triển rất nhanh nên cần phải được thăm khám và xử trí kịp thời. Nếu không được cấp cứu sớm, bệnh nhân có thể bị hạ huyết áp nặng, cơ thể tím tái, co giật và tử vong. Chính vì vậy, nên chú ý những biểu hiện đi kèm với hiện tượng phát ban và nổi mề đay để kịp thời thăm khám, xử trí.
Nguyên nhân gây nổi mề đay cấp
Nếu như mề đay mãn tính xảy ra do ảnh hưởng của các vấn đề sức khỏe và vô căn (không có nguyên nhân cụ thể) thì mề đay cấp thường bùng phát do tiếp xúc với các tác nhân dị ứng, kích ứng. Nguyên nhân gây nổi mề đay khá đa dạng, trong đó thường gặp nhất bao gồm:
- Tiếp xúc với mủ từ các loại cây như trường xuân, phong lữ thảo, cây tầm ma,…
- Tiếp xúc với sâu, sứa hoặc bị các loại côn trùng cắn (thường gặp nhất là kiến ba khoang, bọ chét, muỗi, rệp,…)
- Tiếp xúc với nhiệt độ quá nóng hoặc quá lạnh, tiếp xúc với ánh nắng mặt trời cường độ cao, tia xạ, tia cực tím,…
- Ma sát với quần áo hoặc có sức ép cơ học khác
- Dị ứng thức ăn (thường gặp nhất là hải sản, sữa, bánh mì, rượu, lòng trắng trứng,…)
- Do sử dụng thuốc (chủ yếu là kháng sinh penicillin, thuốc giảm đau hạ sốt, thuốc kháng viêm,…)
- Xúc động mạnh, gắng sức và chấn thương tâm lý cũng gây nổi mề đay cấp tính
Ngay sau khi xuất hiện các yếu tố căn nguyên, mề đay sẽ bùng phát trên da chỉ sau vài phút đến vài giờ. Đối với những người đã bị dị ứng lần thứ 2, phản ứng dị ứng sẽ xảy ra nhanh và nghiêm trọng hơn.
Nổi mề đay cấp có nguy hiểm không?
Nổi mề đay là bệnh da liễu lành tính có cơ chế phức tạp, trong đó luôn có sự tham gia của histamine. Nhìn chung, mề đay cấp tính dễ điều trị hơn mề đay mãn tính vì có thể xác định được nguyên nhân. Trong khi đó, nhiều trường hợp mề đay mãn tính không thể tìm được nguyên nhân cụ thể (mề đay vô căn).
Trong một số trường hợp, nổi mề đay cấp có thể là dấu hiệu của sốc phản vệ. Vì vậy, bạn nên chú ý đến những biểu hiện đi kèm với mề đay và phát ban da. Nếu nhận thấy các triệu chứng có mức độ nặng, nên gọi cấp cứu để được thăm khám và xử trí kịp thời. Đối với những người có cơ địa dị ứng và mắc phải các bệnh dị ứng như hen suyễn, viêm mũi dị ứng,… nên chuẩn bị Epinephrine dạng hít để xử trí kịp thời khi có tình huống phát sinh.
Mề đay cấp thường gây ngứa ngáy, khó chịu và ảnh hưởng không nhỏ đến ngoại hình nhưng đa phần các trường hợp đều có thể tự thuyên giảm trong vài giờ. Tuy nhiên, cũng có nhiều người bị nổi mề đay trong nhiều ngày đến nhiều tuần. Vì vậy, nên xem xét điều trị để giảm ngứa và đẩy lùi hiện tượng nổi mề đay, mẩn ngứa trong thời gian nhanh nhất.
Các phương pháp điều trị nổi mề đay cấp an toàn
Nổi mề đay cấp thường có mức độ nhẹ đến trung bình và hiếm khi phát triển thành sốc phản vệ. Vì bệnh có thể tự thuyên giảm nên điều trị chủ yếu được thực hiện nhằm giảm ngứa ngáy, khó chịu. Nếu mức độ không quá nghiêm trọng, bạn có thể tự cải thiện tại nhà. Hoặc xem xét sử dụng một số loại thuốc không kê toa theo hướng dẫn của dược sĩ trong trường hợp cần thiết.
Các phương pháp điều trị bệnh mề đay cấp tính:
1. Cách ly với nguyên nhân gây bệnh
Trong mọi trường hợp, cách ly với nguyên nhân gây bệnh là biện pháp quan trọng nhất. Nguyên tắc này được áp dụng cho tất cả các bệnh có cơ chế dị ứng, bao gồm cả mề đay mẩn ngứa.
Đối với mề đay cấp tính, cách ly với nguyên nhân gây bệnh sẽ giúp giảm mức độ nghiêm trọng và giới hạn phạm vi ảnh hưởng của bệnh. Trong khi đó, nếu liên tục tiếp xúc tác nhân dị ứng và kích ứng, mề đay có xu hướng lan rộng, gây ngứa ngáy nhiều và đôi khi dẫn đến sốc phản vệ.
Nếu xác định được nguyên nhân, bạn cần tránh tiếp xúc với căn nguyên để cải thiện hiện tượng nổi mề đay. Tuy nhiên trong trường hợp không xác định được tác nhân cụ thể, nên hạn chế tiếp xúc với các tác nhân gây nổi mề đay thường gặp như thuốc, thức ăn dễ gây dị ứng, tác nhân vật lý, cơ học, mủ thực vật, nọc độc côn trùng,…
Những trường hợp bị nổi mề đay do xúc động quá mức nên dành thời gian nghỉ ngơi để ổn định tinh thần. Bởi tổn thương tâm lý kéo dài có thể khiến mề đay lan rộng và có xu hướng phát triển mãn tính.
2. Sử dụng thuốc
Mề đay có thể tự thuyên giảm sau một thời gian ngắn. Tuy nhiên, các sẩn, mảng trên da ảnh hưởng đáng kể đến ngoại hình và gây ngứa ngáy, khó chịu. Một số trường hợp có thể bị ngứa dữ dội gây ra nhiều phiền toái trong cuộc sống và làm giảm chất lượng giấc ngủ. Vì vậy, nếu cần thiết bạn nên sử dụng một số loại thuốc sau:
- Thuốc bôi chống ngứa: Nếu mề đay cấp chỉ xảy ra ở phạm vi nhỏ, bạn có thể dùng các loại thuốc bôi chứa Menthol để làm mát và giảm ngứa ngáy. Các loại thuốc này khá an toàn và mang lại hiệu quả rõ rệt. Tránh sử dụng corticoid dạng bôi và thuốc kháng histamine H1 tại chỗ do hiệu quả hạn chế, dễ kích ứng và tiềm ẩn nhiều tác dụng phụ.
- Thuốc kháng histamine H1: Thuốc kháng histamine H1 là nhóm thuốc thông dụng được dùng để điều trị nổi mề đay và các bệnh có cơ chế dị ứng. Các loại thuốc này có thể sử dụng mà không cần kê toa. Sau khoảng 2 – 3 ngày, tình trạng mẩn đỏ, các sẩn, mảng trên da và cảm giác ngứa ngáy sẽ thuyên giảm đáng kể.
- Thuốc kháng histamine H2: Trường hợp nổi mề đay khắp người gây ngứa nhiều và đáp ứng kém với thuốc kháng histamine H1 sẽ được xem xét dùng kết hợp với thuốc kháng histamine H2. Bởi histamine sẽ phải đi qua cả thụ thể H1, H2 trước khi được giải phóng vào da và niêm mạc. Loại thuốc thường được sử dụng là Cimetidine 400mg/ ngày cùng với 1 – 2 loại thuốc kháng histamine H1.
- Corticoid đường uống: Trong các cơn mề đay cấp nặng, bác sĩ có thể chỉ định dùng corticoid đường uống. Tuy nhiên, nhóm thuốc này mang lại hiệu quả khá hạn chế. Dù vậy, sử dụng corticoid đường uống có thể ngăn chặn hiện tượng phù và co thắt phế quản nên vẫn sẽ được xem xét sử dụng trong một số trường hợp.
Đa phần các trường hợp nổi mề đay cấp đều có đáp ứng tốt khi sử dụng thuốc. Tùy vào biểu hiện lâm sàng của từng trường hợp, bác sĩ sẽ chỉ định loại thuốc phù hợp. Trong đó, thuốc kháng histamine H1 là nhóm thuốc mang lại hiệu quả tốt nhất.
3. Các biện pháp chăm sóc
Nổi mề đay cấp thường gây ngứa ngáy, bứt rứt và khó chịu. Cảm giác ngứa dai dẳng do mề đay gây ra nhiều phiền toái khi sinh hoạt và ảnh hưởng đáng kể chất lượng giấc ngủ. Để đẩy lùi các triệu chứng mề đay nhanh chóng, bạn có thể kết hợp với một số biện pháp chăm sóc như:
- Giữ vệ sinh cơ thể, mặc quần áo rộng rãi, chất liệu mềm và thấm hút để tránh ma sát lên da.
- Không gãi cào và tránh các tác động cơ học lên vùng da bị nổi mề đay.
- Ăn uống điều độ và nghỉ ngơi hợp lý để nâng cao thể trạng. Qua đó cải thiện tình trạng mề đay cấp, hỗ trợ giảm ngứa ngáy và cảm giác khó chịu.
- Có thể áp dụng một số cách trị nổi mề đay tại nhà như tắm nước lá, chườm lạnh,… để cải thiện tình trạng ngứa ngáy, khó chịu.
- Trong trường hợp nổi mề đay do dị ứng thời tiết, nên giữ ấm cơ thể và hạn chế di chuyển ngoài trời. Nếu phải ra ngoài, nên mặc quần áo dài tay, đeo khẩu trang và đội mũ để tránh tiếp xúc với các chất dị ứng, kích ứng có trong không khí.
- Hạn chế dùng thực phẩm có khả năng dị ứng cao, thực phẩm có tính hàn và tanh trong thời gian bị mề đay mẩn ngứa. Ngoài ra, nên kiêng món ăn chứa nhiều muối, gia vị và các món ăn khó tiêu hóa.
- Bổ sung rau xanh, trái cây để tăng tốc độ phục hồi và tái tạo làn da.
Thực hiện các biện pháp chăm sóc giúp giảm nhẹ triệu chứng của bệnh nổi mề đay. Đồng thời hỗ trợ rút ngắn thời gian điều trị và giảm nguy cơ bệnh tiến triển mãn tính. Những trường hợp bị mề đay mãn tính cũng có thể áp dụng các biện pháp này để cải thiện bệnh, từ đó hạn chế nguy cơ lạm dụng thuốc.
Phòng ngừa nổi mề đay tái phát
Khoảng 20% trường hợp bị nổi mề đay tái phát và mề đay mãn tính. Vì vậy, sau khi điều trị mề đay cấp, bạn nên thực hiện các biện pháp phòng ngừa tái phát. Ở những người có cơ địa nhạy cảm, phòng ngừa mề đay tái phát còn giúp giảm nguy cơ bùng phát các bệnh dị ứng đi kèm như viêm mũi dị ứng, hen suyễn và viêm da cơ địa.
Các biện pháp phòng ngừa mề đay tái phát:
- Tránh tiếp xúc với các tác nhân có khả năng gây nổi mề đay như ánh nắng mặt trời, mủ thực vật, nọc độc côn trùng, chất kích ứng có trong các sản phẩm chăm sóc da,…
- Nếu có tiền sử nổi mề đay do dùng thuốc, bạn nên thông báo với bác sĩ/ dược sĩ để được tư vấn loại thuốc phù hợp. Ngoài ra, nên chú ý các biểu hiện bất thường khi dùng thuốc để kịp thời thông báo với bác sĩ trong trường hợp cần thiết.
- Không sử dụng các loại thực phẩm có tiền sử dị ứng. Phản ứng dị ứng ở lần thứ 2, thứ 3 sẽ nghiêm trọng hơn lần đầu tiên. Ngoài hiện tượng nổi mẩn đỏ và mề đay, dị ứng thức ăn có thể gây sốc phản vệ và đe dọa đến tính mạng. Bên cạnh đó, bạn cũng nên thận trọng với các loại thực phẩm có khả năng dị ứng cao như rượu bia, hải sản, sữa bò, trứng, mè, đậu phộng,…
- Hạn chế ma sát và tác động cơ học lên da bằng cách mặc quần áo rộng rãi, thoáng mát, chất liệu thấm hút tốt, tránh thói quen gãi cào và chà xát mạnh khi tắm.
- Duy trì lối sống lành mạnh và rèn luyện bản thân để hạn chế stress và sốc tâm lý trước những sự kiện xảy ra trong cuộc sống.
- Tẩy giun thường xuyên để ngăn ngừa nhiễm giun sán – nguyên nhân gây nổi mề đay mà ít người bỏ qua.
Mề đay cấp tính là tình trạng bệnh tiến triển trong thời gian dưới 6 tuần. Nhìn chung, những trường hợp mày đay cấp đều có thể thuyên giảm nhanh sau khi cách ly với căn nguyên và sử dụng một số loại thuốc. Tuy nhiên, điều quan trọng là cần phải chủ động phòng ngừa để tránh tình trạng tái phát.
Tiêu Ban Hoàn Bì Thang – Bài thuốc thảo dược trị mề đay cấp hiệu quả, an toàn
Bài thuốc Tiêu Ban Hoàn Bì Thang của Nhất Nam Y Viện nổi tiếng đem lại hiệu quả cao trong điều trị mề đay từ cấp đến mãn tính, hạn chế bệnh tái đi tái lại nhờ:
- Thanh lọc sạch các độc tố tích tụ trong cơ thể thông qua việc phục hồi và tăng cường chức năng của gan và thận. Đồng thời còn giúp bổ phế để nuôi dưỡng, tái tạo làn da tốt hơn, tạo ra rào chắn vững chắc ngăn chặn sự tấn công của tà độc.
- Bổ sung các dưỡng chất, tăng cường sức đề kháng cho cơ thể, ổn định hoạt động của hệ thống miễn dịch, ngăn ngừa các rối loạn dị ứng – yếu tố khiến bệnh tái đi tái lại.
Liệu trình trị mề đay Tiêu Ban Hoàn Bì Thang kết hợp ba bài thuốc xử lý bệnh từ căn nguyên đến triệu chứng:
- Bài thuốc Tiêu Ban Hoàn Bì Thang vừa bổ gan bổ thận giúp tăng cường khả năng thanh thải độc tố trong cơ thể, vừa bổ khí dưỡng huyết giúp nâng cao hệ miễn dịch, ổn định cơ địa dị ứng cho người bệnh.
- Bài thuốc Nhất Nam Giải độc hoàn giúp tiêu trừ tà độc tích tụ dưới da và trong cơ thể, tăng cường khả năng chống viêm và chống dị ứng, nuôi dưỡng và bảo vệ da trước những tác động của dị nguyên ngoài môi trường.
- Bài thuốc Nhất Nam bình can giúp nâng cao khả năng chống độc của gan, cân bằng chuyển hóa của cơ thể, đảm bảo cơ thể giải trừ dị ứng nhanh chóng hơn, ngăn chặn ứ tích độc tố trong cơ thể.
Mỗi bệnh nhân khi đến Nhất Nam Y Viện sẽ được các bác sĩ thăm khám cẩn thận và tỉ mỉ, xác định và giải thích rõ tình trạng bệnh. Sau đó, bác sĩ sẽ xây dựng phác đồ cá nhân hóa trị liệu dựa trên từng thể bệnh và cơ địa. Các giai đoạn trong phác đồ điều trị có thể sẽ được điều chỉnh linh hoạt, liều lượng thuốc cũng sẽ được gia giảm phù hợp nhằm tối ưu hóa hiệu quả. Bài thuốc phù hợp với mọi đối tượng, từ trẻ nhỏ, phụ nữ sau sinh, người mang thai, người có bệnh nền.
Tiêu Ban Hoàn Bì Thang đã chữa trị thành công cho hàng nghìn ca bệnh mề đay và nhận được rất nhiều phản hồi tích cực từ phía người bệnh:
>> XEM VIDEO: Giải pháp điều trị mề đay từ căn nguyên an toàn hiệu quả – Tiêu Ban Hoàn Bì Thang
Tìm hiểu thêm về thông tin bài thuốc, cũng như nhận tư vấn khám và đặt mua liệu trình bài thuốc qua:
- Địa chỉ: Biệt thự 16, Ngõ 168 Nguyễn Khánh Toàn, Cầu Giấy, Hà Nội
- Hotline: 0964 045 616 – 024.8585.1102
- Zalo: https://zalo.me/0964045616
- Fanpage: Nhất Nam Y Viện
- Website: www.nhatnamyvien.com
- Đặt lịch khám: https://nhatnamyvien.com/dat-lich-kham-benh
