Viêm xoang polyp mũi là gì? Các giai đoạn của bệnh
Polyp mũi là thuật ngữ chuyên khoa dùng để chỉ những khối u lành tính nằm bên trong hốc mũi hoặc niêm mạc xoang. Các khối u này không gây ra cảm giác đau đớn cho người bệnh và không có khả năng phát triển thành ung thư. Ban đầu, các khối u này khi mới hình thành thường có kích thước rất nhỏ, mềm và không gây ra triệu chứng bất thường. Điều này đã khiến cho người bệnh khó nhận biết ra bệnh để tiến hành điều trị dứt điểm ngay từ sớm.
Viêm xoang polyp mũi là một trong những biến chứng của bệnh viêm xoang cấp tính. Các khối polyp mũi hình thành khi bệnh viêm xoang cấp tính không được tiến hành điều trị dứt điểm, các triệu chứng của bệnh diễn ra kéo dài gây tổn thương nghiêm trọng đến niêm mạc mũi. Ban đầu các khối polyp này chỉ mọc đơn lẻ và chưa gây ảnh hưởng đến sức khỏe của người bệnh. Nếu để bệnh diễn ra kéo dài sẽ khiến cho các khối polyp này gia tăng về kích thước và phát triển với số lượng tăng dần. Điều này sẽ gây cản trở đến quá trình lưu thông không khí và dịch tiết ở niêm mạc xoang, tạo điều kiện cho tác nhân gây hại phát triển khiến bệnh dần chuyển biến xấu.
Theo y khoa, bệnh viêm xoang polyp mũi được chia thành nhiều cấp độ khác nhau tùy thuộc vào mức độ tiến triển của bệnh. Cụ thể là:
- Viêm xoang polyp mũi cấp độ 1: Khối polyp có kích thước nhỏ, rất khó phát hiện do chưa gây ảnh hưởng đến sức khỏe.
- Viêm xoang polyp mũi cấp độ 2: Khối polyp trong xoang phát triển mạnh mẽ với kích thước tăng dần. Bác sĩ có thể quan sát bằng cách dùng đèn soi vào mũi.
- Viêm xoang polyp mũi cấp độ 3: Các khối polyp gây chèn ép lên hốc mũi khiến khả năng hô hấp của người bệnh bị ảnh hưởng và dần mất đi khứu giác.
- Viêm xoang polyp mũi cấp độ 4: Khối polyp phát triển mạnh mẽ với kích thước tăng dần và ló ra bên ngoài mũi. Người bệnh có thể dễ dàng nhận biết thông qua việc quan sát qua gương.
Viêm xoang gây tổn thương đến lớp niêm mạc mũi và kích thích hình thành nên các khối u polyp lành tính
Nguyên nhân, triệu chứng của bệnh viêm xoang polyp mũi
Nguyên nhân chính gây ra bệnh viêm xoang polyp mũi là không tiến hành điều trị dứt điểm bệnh viêm xoang ở giai đoạn cấp tính. Thống kê y khoa cho thấy, đa số các trường hợp viêm xoang polyp mũi đều khởi phát ở những bệnh nhân bị viêm xoang mãn tính. Lúc này mô mềm tại xoang đang bị thoái hóa, dần tích nước và hình thành nên khối u. Một số yếu tố tác động tiêu cực đến lớp niêm mạc xoang làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh và khiến bệnh nhanh chóng chuyển biến nặng là:
- Tác động tiêu cực từ các yếu tố bên ngoài như môi trường, công việc, lối sống sinh hoạt,…
- Những người có cơ địa nhạy cảm như hen suyễn, viêm mũi dị ứng, dị ứng aspirin,…
- Bị rối loạn nội tiết tố hoặc rối loạn vận mạch làm tăng tiết dịch nhầy gây tắc nghẽn xoang.
- Dị tật bẩm sinh tại cấu trúc khoang mũi
Khi bị viêm xoang polyp mũi người bệnh có thể nhận biết bệnh thông qua các triệu chứng lâm sàng đặc trưng sau đây:
- Đau nhức mặt, vị trí xuất hiện cơn đau còn tùy thuộc vào nhóm xoang bị viêm.
- Chảy nước mũi liên tục, dịch nhầy tiết ra ban đầu có màu trong suốt, lâu dần sẽ có màu trắng xanh hoặc vàng kèm theo mũi
- Lỗ thông khí bị tắc nghẽn liên tục gây nghẹt mũi, mất khứu giác và vị giác tạm thời.
- Mũi bị sưng to, cũng trường hợp bị chảy máu mũi do xuất huyết niêm mạc.
- Chóng mặt, đau đầu và ngáy khi ngủ
Các triệu chứng của bệnh viêm xoang polyp mũi khá giống với bệnh u mũi. Tuy nhiên, các khối polyp mũi thường nhẵn bóng chứ không không bị lở loét như u mũi. Để chẩn đoán chính xác tình trạng bệnh, tốt nhất bạn nên đến gặp bác sĩ tiến hành thăm khám chuyên khoa.
Viêm xoang polyp mũi có nguy hiểm không?
Polyp là những khối u lành tính không gây ảnh hưởng đến sức khỏe, nhưng nếu khối u polyp phát triển ở bệnh nhân bị viêm xoang thì cần phải đặc biệt chú ý. Nếu chủ quan trong điều trị, các khối u này sẽ phát triển với số lượng lớn, gây tắc nghẽn xoang và khiến triệu chứng của bệnh chuyển biến theo chiều hướng xấu. Một số biến chứng thường gặp của bệnh viêm xoang polyp mũi là:
- Viêm xoang mãn tính: Bệnh viêm xoang tiến triển sang giai đoạn mãn tính kèm theo sự xuất hiện của các khối polyp mũi sẽ khiến cho quá trình điều trị trở nên khó khăn hơn rất nhiều.
- Ngưng thở khi ngủ: Khi các khối polyp xoang phát triển với kích thước lớn sẽ gây ảnh hưởng đến khả năng hô hấp của người bệnh. Lúc này, người bệnh sẽ phải đối mặt với tình trạng khó thở hoặc nhưng thở khi ngủ.
- Thay đổi cấu trúc mặt: Các khối polyp bên trong hốc mũi và hốc xoang nếu phát triển với số lượng nhiều và kích thước lớn có thể làm thay đổi cấu trúc mặt của người bệnh. Điển hình nhất là dị tật song thị và hai mắt cách xa nhau bất thường.
- Khiến bệnh hen suyễn trở nặng: Viêm xoang polyp mũi tiến triển lâu ngày sẽ làm gia tăng nguy cơ bị hen suyễn và khiến bệnh tiến triển sang giai đoạn nặng hơn. Đây là biến chứng thường gặp ở những đối tượng bệnh nhân là trẻ nhỏ hoặc người già.
Các phương pháp điều trị viêm xoang polyp mũi
Người bệnh cần nhanh chóng đến gặp bác sĩ chuyên khoa nếu bị viêm xoang polyp mũi với các triệu chứng như khó thở nghiêm trọng, triệu chứng của bệnh viêm xoang chuyển biến xấu, gặp vấn đề về thị giác (mắt mờ, thiếu linh động), mặt bị sưng phù và biến dạng cơ mặt, sốt cao liên tục,…
Lúc này bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám triệu chứng lâm sàng và hỏi thăm về bệnh sử. Sau đó chỉ định người bệnh thực hiện thêm một số xét nghiệm cần thiết giúp chẩn đoán chính xác mức độ bệnh trạng như nội soi mũi, chụp CT scan, chụp x-quang,… Dựa vào kết quả thăm khám bác sĩ mới đưa ra phương án điều trị phù hợp.
1. Điều trị theo y học hiện đại
Hai phương pháp điều trị viêm xoang polyp mũi được áp dụng phổ biến trong y khoa là dùng thuốc và phẫu thuật. Đa số các trường hợp bệnh đều được kê đơn điều trị bằng thuốc Tây y, nếu không đáp ứng điều trị tốt sẽ được xem xét và chỉ định phẫu thuật. Mục đích của việc điều trị là giảm viêm nhiễm, kiểm soát tình trạng bệnh và loại bỏ nguyên nhân gây ra bệnh. Các loại thuốc Tây y thường được sử dụng để điều trị viêm xoang là:
- Thuốc corticoid dạng xịt: Được dùng để xịt trực tiếp vào trong hốc mũi với công dụng giảm viêm nhiễm và hỗ trợ thu nhỏ kích thước khối polyp.
- Thuốc corticoid dạng uống: Được kê đơn điều trị khi thuốc corticoid dạng xịt không mang lại hiệu quả. Tuy nhiên, loại thuốc này rất dễ phát sinh tác dụng phụ ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.
- Thuốc kháng sinh: Được sử dụng để điều trị cho những trường hợp viêm xoang polyp mũi có dấu hiệu nhiễm khuẩn gây tái phát nhiều lần.
- Thuốc kháng histamin: Kê đơn điều trị cho những trường hợp viêm xoang polyp mũi do dị ứng. Thuốc có công dụng giảm viêm sưng và phù nề tại niêm mạc mũi.
Trong quá trình dùng thuốc trị bệnh, người bệnh cần tuân thủ theo phác đồ điều trị của bác sĩ để tránh phát sinh tác dụng phụ ảnh hưởng xấu đến sức khỏe. Sau khi kết thúc liệu trình điều trị bằng thuốc Tây y, nếu triệu chứng của bệnh vẫn không có dấu hiệu thuyên giảm thì người bệnh sẽ được chỉ định làm phẫu thuật loại bỏ khối polyp mũi.
Nội soi cắt bỏ khối polyp có cách thực hiện rất đơn giản và mang lại hiệu quả điều trị cao, bạn hoàn toàn có thể tiến hành điều trị ngoại khoa mà không cần phải nhập viện. Tuy nhiên, phẫu thuật trị bệnh sẽ gây ảnh hưởng đến sức khỏe của người bệnh và tiềm ẩn nhiều biến chứng về sau như chảy máu mũi bất thường, nhiễm trùng mũi, tắc ống thoát dịch từ xoang xuống mũi,… Vì thế, đây là phương pháp điều trị cuối cùng chỉ được áp dụng khi điều trị nội khoa không mang lại hiệu quả.
Điều trị viêm xoang polyp mũi bằng phương pháp phẫu thuật giúp loại bỏ khối u, làm thông khoang mũi
2. Điều trị tại nhà bằng mẹo dân gian
Bên cạnh việc thực hiện điều trị chuyên khoa theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa, người bệnh cũng nên có các biện pháp hỗ trợ điều trị tại nhà giúp đẩy nhanh tốc độ hồi phục bệnh. Các mẹo này có cách thực hiện khá đơn giản và an toàn đối với sức khỏe, bạn hoàn toàn có thể yên tâm khi áp dụng tại nhà. Người bệnh có thể tham khảo hướng dẫn thực hiện dưới đây:
+ Vệ sinh mũi bằng nước muối loãng: Nước muối loãng có tác dụng kháng viêm và sát trùng niêm mạc, khi tác động vào vùng xoang bị bệnh sẽ giúp cải thiện triệu chứng của bệnh.
Cách thực hiện:
- Cho nước muối sinh lý vào bình xịt rồi dùng để xịt trực tiếp vào hốc mũi, xịt mỗi bên hốc mũi từ 2 – 3 nhát.
- Giữ nguyên như vậy khoảng 5 phút rồi thực hiện xì nhẹ để đẩy dịch nhầy ra bên ngoài.
- Áp dụng cách này từ 2 – 3 lần/ngày giúp kiểm soát triệu chứng của bệnh.
+ Xông hơi mũi bằng tinh dầu thảo dược: Cách này có tác dụng giúp làm sạch đường hô hấp và kích thích đào thải dịch nhầy tích tụ trong hốc xoang ra ngoài. Thành phần dược tính trong tinh dầu thảo dược còn có tác dụng kháng viêm giúp kiểm soát triệu chứng của bệnh.
Cách thực hiện:
- Đun sôi 1.5 lít nước rồi nhỏ 1 – 2 giọt tinh dầu thảo dược vào (có thể là tinh dầu tràm, tinh dầu khuynh diệp, tinh dầu bạc hà,…)
- Vệ sinh mũi sạch sẽ bằng nước muối rồi tiến hành xông hơi trong vòng 15 phút.
- Áp dụng cách trị bệnh này từ 3 – 4 lần/tuần để nhanh chóng mang lại hiệu quả.
+ Dùng hành tây và tỏi:
Hành tây và tỏi là hai loại dược liệu có đặc tính kháng khuẩn và kháng nấm mạnh. Khi sử dụng kết hợp với nhau để điều trị bệnh viêm xoang polyp mũi sẽ giúp cải thiện triệu chứng của bệnh và thu nhỏ kích thước khối polyp.
Cách thực hiện:
- Ăn sống từ 2 – 3 tép tỏi tươi và vài miếng hành tây trong ngày. Nếu không ăn sống được bạn có thể chế biến thành món ăn để sử dụng.
- Áp dụng cách trị bệnh này đều đặn mỗi ngày cho đến khi bệnh thuyên giảm hẳn.
+ Dùng củ cải ngựa và mật ong: Dùng kết hợp củ cải ngựa và mật ong để điều trị bệnh viêm xoang polyp mũi là phương pháp được nhiều người áp dụng tại nhà. Thành phần dược tính trong hai nguyên liệu này sẽ có công dụng kháng khuẩn và thu nhỏ kích thước của khối polyp.
Cách thực hiện:
- Trộn đều 200mg nước cốt củ cải ngựa với 2 thìa mật ong nguyên chất, sau đó cho vào ngăn mát tủ lạnh bảo quản dùng dần.
- Mỗi ngày người bệnh chỉ cần lấy khoảng 1 thìa hỗn hợp trên để ăn vào buổi sáng và tối.
- Áp dụng cách này đều đặn mỗi ngày cho đến khi bệnh thuyên giảm hẳn thì ngừng.
Biện pháp phòng ngừa viêm xoang polyp mũi
Bệnh viêm xoang polyp mũi thường tiến triển dai dẳng và khó điều trị dứt điểm, điều này đã khiến cho chất lượng cuộc sống của người bệnh suy giảm đáng kể. Để hạn chế nguy cơ mắc bệnh, bạn cần chủ động trong việc phòng tránh. Dưới đây là tổng hợp các biện pháp phòng ngừa viêm xoang polyp mũi bạn có thể tham khảo:
- Hạn chế tiếp xúc với các tác nhân dị ứng kích thích khởi phát bệnh lý viêm mũi dị ứng và viêm xoang. Cụ thể là khói bụi, lông động vật, hóa chất, phấn hoa,… Giữ gìn vệ sinh môi trường sống và môi trường làm việc sạch sẽ, tránh tình trạng tích tụ bụi bẩn tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển gây bệnh.
- Chú ý điều trị dứt điểm bệnh viêm mũi dị ứng và viêm xoang khi còn đang ở giai đoạn cấp tính. Loại bỏ các thói quen xấu dễ gây tổn thương đến niêm mạc mũi và làm gia tăng nguy cơ khởi phát bệnh như dùng tay ngoáy mũi, đưa vật nhọn vào mũi, xì mũi mạnh,…
- Vệ sinh mũi và xoang bằng nước muối sinh lý mỗi ngày giúp làm sạch dịch nhầy và mủ tích tụ trong xoang. Duy trì thói quen này sẽ giúp bạn phòng ngừa bệnh viêm xoang và nhiều bệnh lý về đường hô hấp khác.
- Xây dựng chế độ ăn uống khoa học, cung cấp đầy đủ dưỡng chất cho cơ thể. Tăng cường sử dụng các loại thực phẩm chống viêm, các loại rau xanh và trái cây tươi. Hạn chế sử dụng đồ ăn dễ gây dị ứng, thực phẩm chiên xào nhiều dầu mỡ.
- Uống nhiều nước mỗi ngày giúp thanh lọc cơ thể và làm loãng dịch nhầy. Nói không với các loại thực phẩm gây hại đến sức khỏe như đồ uống có cồn, nước giải khát có gas và chất kích thích.
- Hình thành cho bản thân thói quen sống lành mạnh như ngủ đúng giờ và đủ giấc, tránh căng thẳng kéo dài, đeo khẩu trang khi ra ngoài, bảo vệ hệ hô hấp khi thời tiết chuyển biến lạnh,…
Trên đây là tổng hợp những thông tin cần biết về bệnh viêm xoang polyp mũi bạn có thể tham khảo để hiểu rõ hơn. Hy vọng chúng sẽ giúp ích cho bạn trong việc nhận biết ra bệnh và có biện pháp xử lý đúng cách ngay từ giai đoạn sớm. Ngay khi phát hiện bản thân bị bệnh, bạn tuyệt đối không được chủ quan trong điều trị để tránh phát sinh biến chứng ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.
ArrayArray Cập nhật lúc: 9:56 AM , 25/04/2024